Volgend verhaal kent zijn oorsprong in 1990 of 1991. Ik weet het jaartal niet meer zeker. Ik was dat jaar deelnemer van het modelvliegkamp in Vierhouten. Georganiseerd door de KNVvL onder leiding van John Gardeneers. Dat waren (zijn) leuke jaarlijkse vakantieweken met gelijkgestemden. Er zouden nog een paar deelnames volgen de jaren erop. Vooral de Sunrise-sunset wedstrijden vond ik leuk. Maar in het eerste jaar ontmoette ik tijdens de "bezoekersavond" een klein vrolijk en sympathiek mannetje. Dat was Bertus. Bertus van der Vlugt. Hij kwam al jaren op de bezoekersavond kijken in Vierhouten op de hei. Hij reed dan met iemand mee of had zelf de Saab 900 aangeslingerd en maakte daar een uitje van.
Voor de deelnemers was de bezoekersavond een soort demo-avond. Volgens mij werd de avond door de KNVvL ook nog wel eens gebruikt als relatie-avond. In ontspannen setting en met vermaeck partners, relaties of belanghebbenden ontmoeten. Helemaal goed.
Met Bertus raakte ik in gesprek. Dat kwam omdat hij in alles en iedereen interesse had. Hij woonde nog geen 10 km bij mij vandaan. Geen lid van dezelfde club, maar dat zou later veranderen. Bertus werd een paar jaar later ook lid van MVC Otto Lilienthal, waar ik lid was.
Dat zag er dan zo uit:
Behalve trouwe bezoeker van het KNVvL modelvliegkamp, Intermodellbau Dortmund, Inter-Ex in Nederweert, de modelvliegrecreade op de Leusderhei bij de Vrije Vogels en ProWing in Bad Sassendorf was Bertus ook te vinden bij Holland Glide op vliegbasis Gilze Rijen en later vliegbasis Deelen. Holland Glide was een grote internationale F3J wedstrijd met ca. 130 deelnemers. Onderdeel van de Eurotour F3J waar ik zelf 3x aan meegedaan heb. De deelnemers maakten vaak van de gelegenheid gebruik om modellen te verkopen. Een van deze modellen was de Eraser van Lubos Pazderka. Lag er volgens mij voor 500 Hollandsche Florijnen inclusief servo's. Dat vond Bertus wel wat en ging tot aanschaf over. Dat was volgens mij in 2001.
Bertus heeft ook met de Eraser gevlogen, maar dat heb ik niet meegekregen. Toen ik in 2015 bij hem was om hem op te halen voor 3 dagen Duitsland zag ik de Eraser wel liggen tussen alle andere modellen verspreid in de woonkamer. Ik weet niet meer hoe het gesprek verliep, maar volgens mij had Bertus geen trek meer in de Eraser en had hem daarom ook opgenomen in zijn testament. Ja, want Bertus had notarieel vast laten leggen naar wie welk model zou moeten gaan na overlijden. Nou was zijn overlijden voor mij niet aan de orde dus een ander gespreksonderwerp volgde. Maar intussen had ik natuurlijk een vermoeden.
In 2016, Bertus is dan 75 jaar, volgde een spoedopname vanwege verstopte aderen. Een pittige operatie was noodzaak en herstel daarna verliep moeizaam. Bertus was plots een oude man geworden. Alles, inclusief de hobby, ging niet meer vanzelf. Gelukkig had hij zich toch wel populair gemaakt in zijn woonomgeving en ook in de modelvliegwereld. Veel helpende handen. Maar in 2021 gaat het weer mis en moet Bertus het vanwege verschillende bloedingen in de hersenpan ontgelden. Er is van alles geprobeerd om Bertus zelfstandig te laten wonen, maar dat was een te zware belasting voor alle hulp. Een verblijf in een verzorgingshuis volgde.
Om een lang verhaal wat in te korten; Bertus heeft begin 2022 besloten om alvast wat van zijn sinds 1950 verzamelde en gekoesterde zweefmodellen weg te geven zodat hij ze zelf nog kan zien vliegen. Dat is leuk.
Niet geheel onverwacht werd de Eraser mij toebedeeld en netjes klaargelegd op de bouwtafel / eettafel:
Er werd me door de secretaris van MVC Otto Lilienthal, de MVC waar ik zelf vanwege een verhuizing 70 km richting het oosten sinds 2019 geen lid meer ben, wel meegegeven dat het de bedoeling was dat de weggegeven vloot en dus ook de Eraser op de "Bertusdag" gevlogen dient te worden. Geen probleem. Leuk idee. 10 april werd genoteerd.
Bij thuiskomst de Eraser geschouwd. Ik schrok van de staat. Op verschillende plekken de vleugel flink gekraakt. Bij navraag bleek tweemaal een hoogspanningsmast de boosdoener. Ik moest me gaan ontfermen over de bekende hapjes tot aan de hoofdligger op 3 plekken. De romp was wonderwel helemaal heel. En ook wel heel mooi vind ik zelf. Er bleken helaas ook 3 servo's kaduuk.
Ik had toen voor mezelf 3 opties. 1) Onbegonnen werk; 2) Snel vliegklaar maken; 3) Grondig en rigoureus vliegklaar maken zodat ik er zelf ook nog wat aan zou hebben.
Het is optie 3 geworden met als aanvulling een elektro-aandrijving in de neus. Beslissing genomen door een naderende zomervakantie in de bergen. Daar ben ik vaker geweest en weet daardoor dat er soms dagen tussen zitten zonder wind. Of wind uit de verkeerde richting. Dan heb je met alleen een F3B model niet zo veel te doen.
Eerst de schade herstellen. Beetje extra gewicht maakt niet uit voor dit model.
Ruzie met de verf. Het bekende alkyd over acryl probleem wat ik niet had voorzien omdat ik er van uit gegaan was dat in de spuitbus verf op alkyd basis toegepast was. Helaas. bleek het anders te zijn. Laten drogen en opnieuw plamuren, schuren, plamuren, schuren, plamuren en schuren.
Nieuwe servo's op een andere positie bevestigd om ruimte te maken voor de aandrijving. Er hoefde geen lood bij voor een correct zwaartepunt. In de staart niet en in de neus niet. Het vlieggewicht blijft rond de 2200 gram. Voor 3,17 meter spanwijdte met flinke koorde geen slechte vleugelbelasting.
Het resultaat na 6 weken 's avonds doorhalen mag er best zijn al zeg ik het zelf.
Ik heb gekozen voor een zogenaamde F3G aandrijving. F3G is de elektrovariant van F3B en is een nieuwe klasse sinds 2021. Je zou zeggen, hee...de 3 in de code F3G is voor zweef waar 5 in de code sinds jaren voor elektro bestemd is. Voor de hand ligt F5B, maar dat is al een klasse (apart). Ik snap niet waarom gekozen is voor de 3. Hier een overzicht van de indeling. F5L is nog vrij, maar bedoeld voor elektro RES of F3L-E. Dat zal binnekort wel ingevuld gaan worden. Dan zou je i.p.v. F3G kunnen kiezen voor F5M.
In de toekomst zou de aandrijving ook geplaatst kunnen worden in een F3B model waar het voor bedoeld is. Dat is voor mij toch het leukste vliegen. Daar hoort dan een speciale iets dikkere romp dan gewoonlijk bij voor de aandrijving. Starten met een lier blijft het ultime vliegen voor mij, maar met een elektrostart kun je ook eventjes gaan vliegen. En op momenten of op locaties waar een lier met 200 meter startlijn even niet handig uitkomt. Ik heb op moment van schrijven 1 accupakket, maar met 23 Euro per stuk is een extra pakket makkelijk aangeschaft. Deze acupakketten mag je met maximaal 1C opladen. Dat wil zeggen 1 uur laden voor volledig leeg naar volledig vol. Een uur wachten is net te lang wat ook pleit voor een extra pakket als je vaker wil starten.
De volgende aandrijving heb ik nu in de Eraser ingebouwd: Schambeck-Powerline 1520/10 F3G, 6,75:1, VM 16x8,5, YGE 65 LVT, 4S 1300 mAh 100/130.
De neusconus heb ik met een draadeindje M4 en een moertje vastgezet vanuit het opengezaagde kapje. Oorspronkelijk had ik de wens om de gehele conus met een stukje tape vast te maken, maar het werd allemaal erg onhandig met de accu en de te lange stroomkabels waardoor ik gekozen heb voor een kapje. Door dit kapje past precies de accu. De accu zit vast met 1 cm breed klitteband. Dat werkt prima.
Ondertussen werd de Bertusdag van 10 april verplaatst naar 8 mei. Nou, dat kwam goed uit, want mede door de elektro-ombouw had ik meer tijd nodig. Ook wilde ik eerst nog wat proefvluchtjes maken om niet direct op zo'n dag met veel volk in het diepe te springen. Achteraf bleek dat ook goed, want ik moest veel instellen om een prettig vliegende Eraser te krijgen.
Aan 8 mei werd ik tussntijds nog een keer herinnerd door de secretaris. Mijn bevestiging volgde.
Op de Bertusdag bleek het plots drukker dan ooit met ca. 50 man en vrouw. Ik telde een paar keer 8 modellen tegelijk in de lucht. Rond 13.00 werd Bertus gebracht. Meegenomen uit het verpleeghuis waarbij nadrukkelijk de goede zorgen waren toegezegd. Bertus was natuurlijk blij en emotioneel. "Hij was weer thuis" zoals hij zei. Het was een mooie dag met mooie vluchten. Hopelijk voor herhaling vatbaar, maar met gemengde gevoelens uiteraard.
Oja, de Eraser gaat dus zo goed als recht omhoog met die F3G Antrieb. Dat is ook uitermate indrukwekkend. Voor mij dan. De aandrijving is echter alleen maar een "liervervanger" en niet bedoeld om leeg te vliegen met meerdere starts. Dat zat de eerste vlucht in mijn hoofd even niet goed, omdat ik dat helemaal niet gewend was (van 22 jaar geleden). Toen schakelde de regelaar nog uit bij een waarde waarna je nog zeker een uur kon vliegen. Nogmaals inschakelen was toen niet mogelijk. Deze YGE regelaar staat kennelijk toe dat de accu goed leeg gemaakt wordt.
Concreet betekent het dat dergelijk model (6 servo's) ca. 400 mA per uur verbruikt. Dat houdt in dat je met een pakketje van 1300 mAh dus 900 mA kunt gebruiken voor de start als ik in de toekomst een uur zou willen proberen te vliegen. Volgens het wedstrijdreglement heb je 30 seconden voor de motorloop. Ik zal eens kijken wat mijn (ont)lader na 30 seconden motorloop nog uit de accu krijgt. Dan kan ik inschatten hoe lang ik nog kan vliegen met de Eraser. Na de eerste landing was het model na 10 - 15 minuten niet meer bestuurbaar. Dat is niet handig als het nog vliegt. Gelukkig kwam ik daar bij toeval achter tijdens een kletspraatje na de landing.
Foto op 8 mei 2022 gemaakt door Paul:
3 juli 2022 Vandaag 2 vluchtjes gemaakt met de E-Eraser. 2 volle accupakketten 4S/1300 mAh mee naar het veld, hoogtelogger aangesloten en eens zien waar die 2200 gram Eraser uitkomt met deze aandrijving. Er was sprake van een stevig briesje 3 - 4 Bft. Geen idee of dat uitmaakt voor de gehaalde hoogte met motor. Ook heb ik geen idee of het uitmaakt of je stijgt in de thermiekstand of de speedstand. Dat zullen vele metingen uit moeten wijzen. Vandaag de vleugelkleppen neutraal gelaten.
Tijdens een wedstrijd F3G is 30 seconden motorloop toegestaan. De E-Eraser vloog na 20 seconden motorloop op 340 meter hoogte.
Met andere woorden 17 meter / seconden met motor aan. De E-Eraser weegt 2200 gram en heeft een vleugel met MH32 profiel. Op zich best representatief voor F3G. Ik was in de veronderstelling dat de aandrijving afgestemd was op F3G, maar dit lijkt erg enthousiast. Ik lees namelijk over hoogten van 270 meter na 30 seconden motorloop tijdens wedstrijden, maar dan gaat men waarschijnlijk uit van ballast in het model voor het afstands- of speedvliegen. Dat zal het zijn. Ik heb de motor 2x consequent (toeval) op precies 20 seconden uitgezet omdat ik het hoog zat vond. Speelt ook mee dat het model exact in het verlengde van je zichtveld stijgt en je dus bar weinig ziet.
Met 30 seconden motorloop zou de E-Eraser uitkomen op 30 x 17 = 510 meter hoogte. Dat is geweldig tijdens de wedstrijd, maar lijkt me niet de bedoeling en moet je tijdens de duurtaak ook niet willen vanwege puntaftrek. Ik zal het vermogen dus moeten gaan meten. Niet dat ik wedstrijdaspiraties heb, maar gewoon uit nieuwsgierigheid. De Altis V4+ met Powersensor is besteld.
Ander leuk weetje: Ik heb beide 1300 mAh accupakketten thuis volledig ontladen. Uit beiden exact nog 1 Ah gekregen. Dus ruim 300 meter hoogte met 300 mAh is 1 mAh per hoogtemeter. Wel geruststellend. En die 900 mAh voor motorloop haal je dus nooit. Niet binnen 30 seconden en niet op zicht, want 900 mAh komt dus overeen met 900 hoogtemeters. Met 1 Ah over in een 1300 mAh accupakket moet een E-Eraser zeker nog 2 uur kunnen vliegen.
Filmpje van de start en landing
20 augustus 2022 Schitterende dag. Warmte en thermiek voorspeld en daarom met de E-Eraser naar het vliegveld in Olst. Start ging goed. 18 seconden motorloop en dus op 18 x 17 m/s = plusminus 300 meter uitgekomen. Thermiek was overal dus lang vliegen was mogelijk. Ik had me wel voorgenomen om slechts 1x te stijgen met motor om nog wat "over te houden" in de accu. Daar was ik eerder dus de fout mee ingegaan.
Op 20 minuten werd het spannend met een hoogte van nog 50 meter, maar ik was niet erg serieus bezig. Landen betekende lunchen. Ik zag echter een ooievaar cirkelen en de kans om dat samen te doen liet ik niet liggen. Dus toch even de motor aan om iets meer hoogte te pakken en om naar de ooievaar toe te vliegen. Maar de vogel was snel gevlogen en dat snap ik wel, want ik kon ook niks van stijgen meer vinden.
Maar dan draait de Eraser plotseling in een kurkentrekker vanaf ca. 100 meter hoogte de grond in. Dat kun je hieronder in de grafiek goed zien.
De E-Eraser is enkele weilanden verderop hard neergekomen. De schade valt me nog mee. Enkele barsten in de neusconus en 1 in de vleugel. Maar wat was de reden van de crash? Dat moet uitgezocht worden.
3 september 2022 De E-Eraser is gerepareerd en voorzien van een nieuwe ontvanger. Een Jeti ontvanger. Dit in verband met de aanschaf van een Jeti zender. Weer een nieuwe zender. De tweede in 1 jaar tijd. Kun je hier meer over lezen. De schakelaars zitten gelukkig redelijk op dezelfde plek als de Graupner MX-20, dus daar hoefde ik niet weer aan te wennen.
Door allerlei waarschuwingsmogelijkheden en andere opties geeft de Jeti meer vertrouwen. Ik heb gevlogen met 2 ontvangers. Maar de 900 MHz ontvanger doet na ca. 20 meter al niks meer. Later in het jaar ook getest met een ander model. Dat gaf helaas hetzelfde resultaat. De aanschaf van een Jeti DS-16II zender had volstaan.
Hieronder een mooie vlucht van de Eraser. Ca. 40 minuten na ca. 11 seconden motorloop. Ziet er uit als 18 m/s stijgen met motor aan. Tot nu toe zat ik op 17 m/s. Geen idee (nog) waar het verschil vandaan komt.
|
