|
Transmitter Review Tool (TRT)
Je zou kunnen denken aan een 1 aprilgrap, maar dat is niet het geval. Grappig en ook nuttig is het wel.
Bij het begin beginnen.
Ooit liep ik over een modelbouwbeurs. Bij een van de grote merken stond zo'n demomodel als dit:
Vraag me niet waarom, maar ik vond dat reuze interessant. Je kunt de mogelijkheden van de zender goed in beeld brengen en spelen met de zendersoftware. Dat is altijd in mijn achterhoofd blijven hangen. Leuk voor op een beurs, maar op een verloren moment ook leuk voor mezelf om te bouwen voor bijvoorbeeld een eventuele nieuwe zender in de toekomst. Je kunt de (on)mogelijkheden van je zender beter vanaf het begin goed inzichtelijk hebben dan telkens bekijken hoe iets moet en er dan een tijd later achter komen dat het ook handiger had gekund. Dit laatste speelde mij parten met de MPX 3010. Het is ook handiger om zo'n demomodelletje op je bureau te hebben dan een model van 3+ meter in je woonkamer.
Wat zenders betreft: In 1996 stapte ik over van de Multiplex 2015F naar de Multiplex 3010. Een populaire en prettige zender waar ik af en toe nog steeds mee vlieg. Vanaf 2012 middels een 2,4 GHz module van Weatronic. Zoals elders al eens eerder gemeld is dat natuurlijk altijd een tussenoplossing van en voor Weatronic geweest. Omdat Weatronic wegens overlijden van de investeerder noodgedwongen moest stoppen is het voor mij altijd bij een tussenoplossing gebleven. De Multiplex 3010 is niet de ideale zender voor bijvoorbeeld F3B modellen waar ik graag mee vlieg. Altijd een beetje behelpen geweest. (zie verderop waarom)
Graupner MX-20
Wegens een verhuizing en wat andere zaken die voorrang hadden op de hobby heb ik vanaf 2019 t/m eind 2021 weinig aandacht aan modelvliegen besteed. Ik had me wel voorgenomen dat de herstart in 2022 een mooi moment is om een nieuwe zender aan te schaffen. Om dat voornemen wat kracht bij te zetten heb ik die aanschaf ook al in 2018 gedaan. Ook om mezelf te motiveren snel de hobby weer op te pakken. Dat is een Graupner MX-20 geworden. Daar heb ik niet lang over nagedacht. Ik heb gekeken welke zenders de Duitse "spitzenpiloten" gebruiken. Velen bedienen hun model met de MX-20. Voor mij een reden niet te twijfelen aan deze zender.
De MX-20 kostte mij in 2018 om precies te zijn 309,99 Euro. Ik vind dat meevallen gezien de mogelijkheden die deze zender biedt. Van oudsher ben ik geneigd te denken dat een zender die veel mogelijkheden heeft groot en duur moet zijn. Dat is niet meer het geval. Gelukkig.
Even een zijsprong. In 2017 heb ik onderdelen laten frezen voor mijn SaBuRES project. Tegelijk heb ik de onderdelen voor de zendertester, pardon Transmitter Review Tool (TRT), mee laten frezen. Eind 2021 had ik eindelijk eens tijd en rust om dit ding af te maken en eens te spelen met de MX-20. Toen ik het houtwerk liet frezen was nog geen sprake van een zenderkeuze. Ik had me toen voorgenomen om verschillende zenders te testen en op basis daarvan een keuze te maken. Dat leek me ook leuke content voor deze website. Je kunt in de vakbladen wel over zenders lezen, maar de nadelen worden natuurlijk nooit benoemd. Waarom zou je een negatief verhaal publiceren over een product van je sponsor?
Verschillende zenders testen lijkt leuk, maar is in werkelijkheid natuurlijk best kostbaar. Zelfs 2e hands. Ik heb daarom de MX-20 getest en daarna op o.a. YouTube filmpjes gekeken over de software van andere populaire zenders. Nu blijkt de programmatuur van de topzenders eigenlijk allemaal zo'n beetje op hetzelfde neer te komen.
Wat je ziet is dat de laatste jaren de interface van de zenders wat grafischer geworden is. Je zou het kunnen vergelijken met DOS en Windows. Waar de MX en MC serie van Graupner en de MPX 3010, 3030 en 4000 nog DOS-achtig zijn, is de MZ serie van Graupner Windows-achtig.
De MX-20. De 2,4 GHz HOTT MX serie van Graupner stamt uit 2011 en wordt sinds 2018 met de komst van de MZ serie uitgefaseerd. Lekker handig om een product te reviewen dat niet meer geleverd wordt. Die ervaring had ik tot nu toe alleen met de Consumentenbond. En dan nog wat: Leuk en aardig allemaal met die spullen van Graupner, maar bestaat Graupner nog wel? Ik kom daar anno 2022 niet uit. Het lijkt wel of Robbe en Graupner samengevoegd zijn door een of meer investeerders. Of dat nu is voor de verkoop van oude voorraad en het blijven leveren van service of dat ook echt doorgepakt wordt is me nu onduidelijk. Voorlopig zijn de ontvangers nog volop verkrijgbaar. Dat is voor mij het belangrijkste nu ik de zender al heb.
Er is of was ook nog een MC-serie. Die serie begon ooit met de MC-32. Die wilde ik graag, ware het niet dat die zender ongeschikt is om met de duimen op de stuurknuppels te vliegen zoals ik gewend ben en niet wil veranderen. Er zijn inmiddels andere MC zenders bijgekomen waarmee ik wel uit de voeten zou moeten kunnen. De MC-20 schijnt exact dezelfde sotware en programmastructuur te hebben als de MX-20. Het voordeel van een handzender is wel dat je er ook nog eens beter mee kunt handlaunchen zoals met F3K modellen. Maar een MC zender is nog niet uit beeld.
De Multiplex 3010 heb ik 22 jaar gebruikt. Die ken ik dus goed. De Graupner MX-20 was voor mij volstrekt nieuw.
De grootste verschillen voor mij op een rijtje:
Hardware MX-20 - Het uiterlijke bling bling had van mij niet gehoeven; - Knikantenne oogt fragiel; - Zenderaccu met 4,8 V en 2000 MAh heeft te weinig capaciteit; - In tegenstelling tot de Multiplexzenders schraapt de knuppel niet langs de randen hetgeen beter is omdat dit soepeler beweegt; - De trim is digitaal wat op zich beter (namelijk per vliegfase), maar minder overzichtelijk is; - Ik heb lang moeten zoeken naar een zenderpult en zenderriem. Een koffer is er helemaal niet; - De schakelaars zijn kwetsbaar gepositioneerd en niet eenvoudig verwisselbaar. Je bent dus gebonden aan de door Graupner bepaalde schakelaars en posities ervan. - De programmeerbuttons links en rechtsonder bij de zender raak je te makkelijk onnodig aan op het vliegveld, waardoor je "hoofdscherm" weg is en je in een menu zit.
Software MX-20 - In de eerste programmeerstappen geef je de layout van je model (aantal rolroeren, flaps, V/K staart) en je "stick-mode" op. Met deze combinatie ligt voor de MX-20 al veel vast; - Helaas dien je specifieke uitgangen van de ontvanger te gebruiken. Wat verderop volgens de handleiding weer gewijzigd kan worden. Snap ik niet en daar ben ik echt ontevreden over in vergelijking met de MPX 3010 waar je elke servo-uitgang kunt kiezen en bovendien de servo ook de naam van het stuurelement (roer) kunt geven; - Het is mogelijk 2 ontvangers te gebruiken in geval van bijvoorbeeld schaalmodellen. Getest met de TRT. In combinatie met het punt hierboven is dat onhandig bedacht met doornummeren; - De MX-20 heeft 7 programmeerbare fasen per model. Dat is vergeleken met de 3 fasen van de MPX 3010 heel comfortabel. In geval van de MPX 3010 gaat dit ook nog ten koste van het aantal modelgeheugens; - De MX-20 heeft op zich slechts 24 modelgeheugens t.o.v. 30 van de MPX 3010, maar effectief kun je met de MPX 3010 maar 10 modellen programmeren (10 x 3) tegenover 168 (24 x 7) met de MX-20. 10 modellen in een MPX3010 lijkt genoeg, maar is het niet als je voor verschillende windsnelheden modellen hebt geprogrammeerd (verschillende startstanden) zoals ik; - Omdat een 7 standenschakelaar niet bestaat (moet je ook niet willen, want waar zit je?) zul je tussen de 7 standen moeten schakelen met 2 en 3 standenschakelaars. De wijze waarop je dit moet programmeren (prioriteiten aanwijzen enz.) had wel wat duidelijker mogen zijn in de handleiding; - Als je 2 ontvangers gebruikt wordt slechts 1 ontvanger aangehouden voor de spanning en werking. M.a.w. de tweede ontvanger met separate voeding wordt niet bewaakt; - De telemetrie-instellingen zoals gyro en vario zijn onnodig moeilijk gemaakt. Ik heb niets aan de handleiding gehad en moest de juiste programmeerwijze via forums en YouTube vernemen; - Ook de MX-20 beschikt over vrije mixers en kruismixers. Ik snap dat ook bij de MPX 3010 niet, maar dat geeft niet want die heb ik ook niet nodig.
Conclusie Al met al is mijn conclusie dat de MX-20 voor mij een verbetering is t.o.v. de MPX 3010. Met name wat 7 vliegfasen betreft, maar ook omdat de knuppels veel soeper bewegen dan de MPX 3010. Wie weet laat ik me nog eens verleiden om een Graupner MZ-24 te proberen. Die schijnt wat functionaliteit betreft gelijkwaardig te zijn, maar nieuwer, grafisch beter en mogelijk zonder onnodig moeilijke instellingen. Of beter nog een MZ-32 pro. Deze zender kan veel te veel, maar heeft hele mooie stuurknuppels (Hall), een degelijke antenne en een accu met veel capaciteit. Een geschikte zenderpult heb ik nog niet gezien. Dat wordt dus zelf figuurzagen vrees ik. Net als bij de zenderpult van de MX-20 trouwens . Die heb ik ook gedeeltelijk zelf moeten creëren vanwege niet passende onderdelen.
Alles anders
Bovenstaand stukje tekst is opgesteld halverwege het seizoen 2022. Aan het eind van het seizoen 2022 is alles anders. De 2 Graupner MX-20 zenders en 13 ontvangers heb ik 2e hands voor een prikkie weggedaan. Dit naar aanleiding van behoorlijk wat ongenoegen en gebrek aan vertrouwen na een crash.
Ik kreeg de failsafe niet in elke ontvanger geprogrammeerd, wat ik ook geprobeerd heb. Ondanks updates enz. Zul je net zien dat ik failsafe nodig heb als het niet beschikbaar is. De Elektro Eraser ging vanaf ca. 100 meter in een spiraal naar beneden en klapte de akker in. Ik heb in de afgelopen 32 jaar nog nooit failsafe nodig gehad. Meestal ook niet beschikbaar, maar nu had ik het nodig en weerhield Graupner mij ervan.
Ik had tevens graag een melding van de zender ontvangen wegens ontvangstproblemen, maar ook dat werkte niet. Daar heb ik de oorzaak trouwens wel van gevonden. Als je de zender gaat updaten, hetgeen ingewikkeld gaat omdat Graupner niet meer bestaat en de updatestudio ook niet meer onderhouden wordt, moet je niet één, maar twee pakketten installeren. Het tweede pakket heet "Voice" en maakt om onbegrijpelijke redenen geen deel uit van het eerste pakket. Het ene Voice pakket is ook het andere niet. Verschillende talen met verschillende mogelijkheden. Omdat ik het Voice pakket niet had geïnstalleerd ontving ik sommige piepjes niet. Waaronder dus ook waarschuwingspiepjes.
Een ander probleem kreeg ik met de vario. Het Voice pakket maakte er een potje van. Soms hoorde ik een stem "descending" of "climbing" zeggen na elke decimeter stijgen of dalen. Kreeg ik weer niet uitgeschakeld en verschilde ook per zender.
Samen met de nadelen die ik hierboven al had vastgesteld resulteerde dat in een exit Graupner. Ik vlieg soms met relatief kostbare modellen en ik wil daar zonder zorgen mee kunnen vliegen.
Omdat het ongenoegen niet van het ene op het andere moment plaatsvond heb ik met een schuin oog al naar alternatieven gekeken. Ik was er vrij snel uit. De Graupner wordt vervangen door een Jeti. Dat is peperdure apparatuur, maar wel de beste hardware en software op dit moment.
Lees hier verder.
|
