Geplaatst 2-10-09 Update 1 7-10-09 onderaan toegevoegd.
Sinds 2008 zijn de nieuwe “Eneloop NiMh” cellen van Sanyo op de markt. Deze cellen zouden volgens opgaaf van de fabrikant verbeterd zijn en o.a. beschikken over weinig tot geen zelfontlading vergeleken met de bestaande NiMh cellen. Ik zag onlangs een clubgenoot met een 4 cellen ontvangerpakket van dit type. Dat pakket heb ik hem (vriendelijk) voor 2 weken afhandig gemaakt om wat te kunnen meten en testen. Ik heb een Schulze lader die laad- en ontlaadgrafieken kan maken via een pc. Ik gebruik deze optie altijd, zonder uitzondering. Sterker nog; Ik vlieg niet met een model waarvan ik de laadcurve van het accupakket ervan niet heb gezien. Klinkt misschien overdreven, maar ik heb al meerdere pakketten naar het chemisch afval gebracht i.v.m. een weinig goeds voorspellende grafiek. Uiteraard volgt er wel een tweede check, maar als deze ook niet goed blijkt wordt met dat pakket niet meer gevlogen. Het komt wel voor dat de grafiek van de tweede lading er beter uitziet en wel voldoet. Dit betreft dan meestal een pakket dat na een paar weken of maanden ongebruikt te zijn even “wakker” moet worden. Ik heb al eens mijn beklag gedaan over de enorm toenemende capaciteit met bijbehorende toenemende inwendige weerstand. Het Eneloop pakket heeft “slechts” een capaciteit van 2000mAh (door Sanyo aangegeven). Dat is voor modelzweefvliegtuigen tot 6 servo’s ruim voldoende voor een dagje vliegen. Mijn huidige Sanyo (geen Eneloop) pakketten hebben een capaciteit van 2700mAh. Dat is onhandig veel. Ik stel mijn lader altijd zo in dat het pakket eerst leeg wordt gemaakt waarna het wordt geladen. Hoe meer capaciteit hoe langer ik dus moet wachten op ontladen en opladen. Ik zou natuurlijk de avond vóór het dagje vliegen kunnen laden, maar waarom ik dat beslist niet doe wordt verderop in dit verhaal duidelijk. Vergelijking Ik vergelijk de ontlaadcurves van een 4 cellen 2700mAh NiMh Sanyo pakket dat nog maar 3 tot 4 keer geladen en ontladen is met de ontlaadcurves van een 4 cellen 2000mAh Eneloop NiMh Sanyo pakket dat eveneens pas 3 keer geladen en ontladen is. Het gaat dus om twee nieuwe pakketten.
Laden Ik heb nog geen verschil bij het ontladen (grafiek) kunnen ontdekken of ik de laadstroom nu vast zet op 0,5C of dat ik gebruik maak van de “auto” functie waarbij de Schulze lader zelf de laadstroom bepaald. In de laadgrafiek is het verschil wel duidelijk. Bij de “auto” instelling wordt de laadstroom in het begin opgebouwd, en aan het eind afgebouwd. Hierdoor is vooral de deltapiek minder heftig.
Bij gebruik van de “auto” instelling worden de cellen geladen met een variabele stroom van ca. 0,3 C tot 0,4 C. (1C van een pakket van 2700 = 2,7A).
Bij het “handmatige” laden zet ik de lader eigenlijk altijd vast op 0,5C. Bij deze instelling heb je zelf in de hand hoe lang de lader over het klusje gaat doen. Dat vind ik meestal een nuttig voordeel.
Ontladen Beide pakketten zijn bij alle metingen ontladen met een constante stroom van -1,5A. Deze instelling van -1,5A gebruik ik al zo lang als ik de Schulze lader heb. Dat is ca. 10 jaar. Ik weet uit ervaring dat een pakket dat belast wordt met een constante stroom van -1,5A minimaal 30 minuten de spanning boven of gelijk aan 4,2V moet kunnen houden. Waarom 4,2V? Dit is de spanning waarbij een ontvanger (mijn ontvanger) nog net werkt. Uiteraard zou ik met mijn lader een dagje vliegen willen simuleren, maar dat programma zit er niet bijgeleverd. Ik heb vastgesteld (proefondervindelijk) dat ik met een gerust hart met een F3B model 6 duurvluchten van 10 minuten, 6 afstandsvluchten van 4 minuten en 6 speedvluchten kan maken als een pakket door de (mijn) test komt. Deze test is ook goed uit te voeren zonder grafiek.
Namelijk door je lader in te stellen op een ontlaadstroom van -1,5A en na 30 minuten even de spanning te meten / af te lezen. Natuurlijk kan een pakket op de vliegdag zelf na een F3B start / landing of een hele vlucht “bijkomen”, wat bij een continue ontlading van -1,5A niet het geval is. Daar staat tegenover dat het pakket het maar 30 minuten hoeft vol te houden boven 4,2V terwijl je wel te hele dag staat te vliegen en misschien wel 20 starts maakt.
De test Als eerste mijn pakket van 2700mAh. Het ontladen is gestart binnen een half uur nadat de cellen volgeladen waren. Dit pakket houdt het ca. 40 minuten vol boven 4,2V. Dat is dus acceptabel voor mij.
Dan het Eneloop pakket. Ook hierbij is het ontladen gestart binnen een half uur nadat de cellen volgeladen waren. Dit pakket houdt het ca. 58 minuten vol boven 4,2V. Bovendien valt op dat de grafiek van 20 tot 40 minuten iets vlakker blijft dan het 2700mAh pakket. Dat is ook interessant.
Nu nog een keer een ontlaadgrafiek van het 2700mAh pakket waarbij het ontladen is na 72 uur na het volladen. Zoals je kunt zien en misschien ook kunt begrijpen zou ik met dit pakket dat 72 uur geleden geladen is NIET vliegen. De spanning is na ca. 8 minuten al minder dan 4,2V.
Dan de proef op de som. Is de prestatie van het Eneloop pakket na 72 uur nog steeds zo goed als de prestatie na een half uur volladen? Het antwoord: Ja, nog steeds 55 minuten boven 4,2V!
Dan nog een grafiek om over na te denken. Namelijk het 2700mAh pakket dat ik op dezelfde wijze heb ontladen, maar dan na 24 uur. M.a.w. hoe gedraagt een pakket zich als je het de dag voordat je wilt gaan vliegen geladen hebt. Dat ziet er uit zoals in de volgende grafiek.
Ca. 12 minuten boven de 4,2V! Met zo’n pakket zou ik wel een paar starts durven maken, maar zeker niet meer dan 5.
Conclusie Mijn conclusie is dat de nieuwe Eneloop cellen erg goed zijn. Ze zijn als ontvangeraccupakket zeker aan te raden. Er staat 2000mAh op de cellen. Hou hier maar 1800mAh voor aan. Mijn lader krijgt er ook echt niet meer in dan 2040mA. Dit is voor onze toepassing goed genoeg, maar een beetje minder marketing zou wat eerlijker zijn.
Wel is het belangrijk om zowel de “gewone”als de Eneloop cellen eerst 4 tot 5 keer te laden en te ontladen (als ze nieuw zijn) voordat je ze "live" gaat belasten. De grafieken zien er na de eerste paar keer laden en ontladen heel eng uit. Dat geldt ook voor pakketten die voor langere tijd weggelegd zijn. Daarover hieronder meer.
Enkele weetjes
Bron (is dood): http://www.modelbouwforum.nl/forums/faq-accus-en-laadtechnieken/63677-de-nikkel-metaalhydride-accu.html
Vragen die ik n.a.v. de bovenstaande test nog heb:
*1) Waarschijnlijk het belangrijkste doel bij F3B vliegen om voor jezelf een zo gunstig mogelijke uitgangspositie te geven is zo hoog mogelijk starten. Wij wisselen om deze reden tussen de ronden van 12V startaccu (loodaccu). In hoeverre speelt bijladen of het verwisselen van het hele ontvangeraccupakket door een “nieuw” vol pakket een rol? Kunnen de servo’s de krachten tijdens de start en bijvoorbeeld tijdens de speedtaak dan beter aan?
Update 1 op 7-10-09 (met dank aan alle reacties)
- De maximaal toe te passen laadstroom wordt aangeraden op 0,1C.
- Antwoorden op mijn bovenstaande vragen:
Worden servo’s langzamer bij een lagere spanning? Antwoord: Ja. Leveren servo’s minder kracht bij een lagere spannning? Antwoord: Ja. Extra toegevoeging: Servo's worden minder nauwkeurig bij een lagere spanning.
Wat is het verschil in stroomverbruik tussen analoge en digitale servo's? Zie: http://www.teaser.fr/~osegouin/aeromode/servos.phtml
- Of nog een hobbyist: http://www.stefanv.com/electronics/sanyo_eneloop.html
- Of een forum over dit onderwerp: http://www.rc-network.de/forum/showthread.php?t=165303
|
