2025: Een nieuwe vleugelverbinder voor de Fosa (Lift)
Eerst even de aanleiding Ik ben een liefhebber van relatief veel V-stelling in de vleugel bij modelzwevers. Wat mij betreft cirkelt dat beter in thermiek.
In de periode 2002 t/m 2014 waarin ik eigenlijk alleen maar met F3B modellen vloog was dit thema niet zo relevant. Voor 2 van de 3 taken, te weten afstand en speed, heb je geen grote V-stelling nodig. Sterker nog, dat wil je ook niet. Voor de duurtaak kan extra V-stelling handig zijn, maar met een beetje wind, verse startlijn en een frisse autoaccu knal je een F3B model zo naar minimaal 280 meter starthoogte. Geen garantie voor 10 minuten volvliegen, maar dat geldt ook voor je tegenstanders. Op grotere hoogte thermiek vinden en uitcirkelen is eenvoudiger dan laag boven de grond.
Tegenwoordig vlieg ik meer F3G dan F3B. Behalve starten met een propellor in plaats van een lier is er nog een ander verschil tussen deze 2 wedstrijdklassen. De duurtaak is bij F3G namelijk zo goed als overgenomen van F5J. Inclusief de strafpunten voor de hoogst bereikte hoogte gedurende de eerste 40 seconden na start motor.
Om een lang verhaal samen te vatten: Starten en cirkelen op lagere hoogte tijdens de duurtaak is een extra dimensie bij F3G ten opzichte van F3B.
Nu heb ik op dit moment (2025) 3 F3G modellen waarvan een Fosa en Fosa Lift. Vleugels en staart kunnen ook ingezet worden voor F3B. De romp maakt het verschil tussen F3B (starthaak) en F3G (propellor). Ik mopper altijd een beetje op deze 2 modellen, omdat netjes en efficiënt cirkelen mij met beide modellen niet goed lukt. Met F3B niet en met F3G niet. In tegenstelling tot afstands- en speedvliegen wat uitstekend gaat met deze modellen. Ik kan deze modellen in de etalage zetten en verkopen, maar dan heb ik niks meer te mopperen. Toen een vleugelservo van de Fosa Lift stuk ging begonnen bij mij de raderen te draaien.
Ik had namelijk al wat winst behaald in de cirkelprestaties door het richtingroer (ja het is een V-staart) verkeerd om exponentieel te programmeren. Dus veel roeruitslag bij weinig knuppelweg. Dan hoef je niet voortdurend met de knuppel in de hoek voordat er iets gebeurt. Zoals je een F5J model lekker om de top-as kunt roteren zal met een F3B / F3G model nooit lukken, maar met deze verkeerdom-expo gaat het al beter.
Zoals je hier kunt lezen heb ik ook winst weten te behalen met 4 nieuwe servo's inclusief IDS aansturing in de Fosa Lift. Belangrijke wijziging hierin is dat de flaps nu wel haaks omlaag kunnen, de maximale uitslagen groter zijn en speling op de roertjes nauwelijks waarneembaar is. Dat is voor thermiekvliegen, hoge snelheid vliegen en landen een verbetering.
Vervolgens bevestigden de foto's van de nieuwe Crossfire 3 F3G van Aer-O-Tec mijn denkrichting. Op de foto's zag ik het al, maar op de tekening stond het ook gewoon; V-stelling 10 graden. Ter vergelijking; de Fosa en Fosa Lift hebben vleugelverbinders met een hoek (V-stelling) van 6 graden. De Crossfire 3 is een model puur ontworpen voor F3G. Daarom heb ik ook een oogje op dit model. Andere modellen als de Freestyler 7 kun je met een elektroromp bestellen, maar zo'n Freestyler is hoofdzakelijk ontworpen voor F3B en F3F. F3G is dan weer een compromis.
Om weer een lang verhaal samen te vatten: Ik werd erg nieuwsgierig naar het vlieggedrag van de Fosa Lift met een V-stelling in de vleugel van ook 10 graden. Kan er voor de duurtaak alleen maar op voorruit gaan. De vraag is ook hoe afstand- en speedvliegen bevalt met meer V-stelling.
Ik heb besloten deze 10 graden vleugelverbinders (2 per model) zelf te gaan maken.
Daar komt nog bij dat ik met dit project een doel heb, namelijk deelname aan een F5J wedstrijd over enkele weken. Uiteraard wil ik meedoen met een F5J model, maar daar heb ik er maar één van en dan alleen een superlichte versie. Als het zo blijft waaien zoals het al de hele lente van 2025 doet kan ik de lichte F5J niet inzetten. Een prettig cirkelend F3G model zou dan weleens uitkomst kunnen bieden. Voor mij dan, want een zwaarder F5J model is nog altijd in het voordeel lijkt me.
Ervaring uit het verleden In 2015 maakte ik al eens nieuwe vleugelverbinders voor de F3J Maxa. Standaard 5 graden en dat moest van mij 7 graden worden. Deze verbinders heb ik van massief koolstof gemaakt. Dat is lekker makkelijk. Hier het bouwproces van deze verbinders.
Ik heb de 5 graden verbinders van de Maxa nooit meer aangeraakt. Alleen nog met 7 graden gevlogen.
10 graden vleugelverbinders voor de Fosa Lift F3G De vleugelverbinders voor de Fosa en de Fosa Lift zijn hetzelfde. Voor F3G ca. 8 mm langer in verband met een bredere romp ten opzichte van een F3B romp. De vleugelverbinders moeten wel helemaal in de vleugel geschoven worden tot ze niet verder kunnen. Zou je meer ruimte houden, dan kiest de verbinder bij het opschuiven van de vleugelhelften de makkelijkste weg van de 2 en komt de knik niet in het midden van de romp. Dan zitten de vleugelhelften scheef / asymetrisch tegen de romp.
De originele verbinders hebben een dubbele knik in het midden. Ik heb daar even over na moeten denken. Is dat nou sterker? Ik denk het wel, maar dat is een aanname. Ik weet ook niet goed hoe je daar aan zou moeten rekenen. Ik heb besloten voor één knik van 10 graden, want een dubbele knik zou leiden tot een complexe mal.
Tevens zijn de originele verbinders hol. Dat is handig voor ballast. Ook daar heb ik even over na moeten denken, want hoe bouw je dat? Voor een Fosa Lift tijdens een F5J wedstrijd niet van toepassing, maar voor F3G met afstands- en snelheidstaak wel. Ik heb besloten de holle ruimtes eerst te maken van styropor om dit later weg te pulken.
Maar voordat je een vleugelverbinder hebt moet je eerst een mal hebben. Die moest ik natuurlijk zelf bouwen. Ik heb nog even gedacht aan 3D printen van zo'n mal, maar de vleugelverbinders zijn 40 cm lang. Dat is een onhandige maat voor 3D printen. Moet je allemaal stukjes aan elkaar koppelen. Kan best, maar met hout kom ik ook een eind. Bovendien heb ik geen 3D printer.
Juni 2025
Achteraf gezien had ik beter sleuven in de bodemplaat kunnen frezen waarin de zijkanten van de mal vallen. Nu heb ik gekozen voor vastschroeven van de zijkanten. Zat daarbij nog even aan deuveltjes te denken als een soort paspennen, maar ik ben niet van plan deze mal heel vaak te gaan gebruiken. Als oud stempelmaker een beetje genant zo, maar goed.
Ik ging nog de mist in door precies in het midden een schroef te bedenken, maar daar moet de mal gedeeld worden en onder een hoek van 10 graden weer aan elkaar gezet worden. Geen ramp.
Mal klaar, nu de vleugelverbinder maken Even proefpassen met de unidirectionaalband. Past precies. Mazzel.
De styropor kern heb ik op maat gemaakt. Hier zit een verloop in vanwege opbouw van het UD kool.
Plotseling kreeg ik een beetje angst van de styrokern bij de knik. Voor de zekerheid heb ik hier maar gekozen voor vliegtuigtriplex. Dat gaf me een beter gevoel dan styropor alleen. Ik wil er straks toch met 20 - 25 G mee door de bocht. En zo passen mijn ballaststaven ook nog steeds.
De berekening voor de G-krachten: 220 km/h = 61 m/s Radius = 15 meter
Acceleratie = 61² / 15 = 248 m/s²
De versnelling is 24,8 G (bij 220 km/h en een bocht met R = 15 m) dus de kracht die het model door deze versnelling ondervindt is ca. 25x zo groot als de zwaartekracht.
Leuk, maar wat heb je hieraan? Nou, het model weegt tijdens de speedtaak maar zo 3,5 kg. 3,5 kg x 25 = 87,5 kg belasting. Hoe je dat naar de vleugelverbinder moet vertalen weet ik niet. Het zijn 2 verbinders per model dus 87,5 / 2 = ca. 44 kg per verbinder. Ik moet er nog even op broeden hoe dit te testen. Beetje vergelijken met de buiging van de originele verbinders kan ook. Te degelijk uitvoeren volgens methode Buitendijk kan ook.
Er zit dus ook nog een hoogteverloop in zoals de originele verbinders dat ook hebben. Dus in het midden meer koolstof dan aan de uiteinden. Ik heb gekozen voor 4 stukken over het geheel. Dat is 4x 0,35 mm. Dan nog een opbouw vanuit het midden met 3 delen. In het midden dus 7 lagen 0,35 mm koolstreng.
Proefpassen: In de hoogte past alles goed.
In de breedte nog niet. Daar moest iets weggenomen worden waarna de kernen in de 2 koolkouzen en de 3 staande ruimtes met 1,2 mm brede koolstrengen wel naast elkaar pasten.
Tijd om de mal in de was te zetten. Ook hier kreeg ik wat angst en heb daarom na 2 laagjes was ook nog een laagje vaseline aangebracht. Het blijft toch onbewerkt hout en geen gladde mal.
Het is heel lastig om foto's te maken tijdens het epoxiën en opbouwen. Daarom heb ik de camera op een statief gezet en er een film van gemaakt. Hier de film.
Na bijna 2 dagen heb ik de mal geopend.
Zag er best netjes uit.
Links uit de mal en rechts het origineel.
Een originele verbinder weegt 75 gram.
Mijn verbinder weegt 109 gram.
Wat me opviel is dat ik de verbinder binnen een kwartier goed genoeg had nabewerkt zodat het precies paste in de vleugels. Met zo'n houten mal had ik meer nabewerking verwacht. De Fosa Lift zag er trouwens ook mooi uit met een grotere V-stelling. Verderop de foto's daarvan.
Deze verbinder lijkt me ook loeisterk. Ik heb besloten om nog 2 verbinders te maken. De mal ik heb ik nu toch. Materiaal ook. Ik ga nog 1 verbinder maken voor F5J vliegen. Dan pas ik ook maar 1 verbinder toe in plaats van 2. En ik maak nog een verbinder erbij voor naast de eerste 109 gram verbinder zodat ik ook afstand en speed kan vliegen.
Vroeg me wel direct af hoe de handhaving tijdens een wedstrijd eruit zou moeten zien. Je krijgt stickers op alle onderdelen, behalve op de vleugelverbinder. Een grotere hoek valt natuurlijk wel op, maar het aantal verbinders en de stevigheid (dus gewicht) van een verbinder valt niet te controleren. Officieel mag je tijdens een ronde van 3 taken tussentijds de constructie niet wijzigen. Alleen het gewicht mag je veranderen.
Tijd voor verbinder 2 Ik noem het de F5J verbinder.
Anders opgebouwd. Veel eenvoudiger. Kops balsa op de tiende millimeter nauwkeurig gezaagd met de afkortzaag. Daar omheen een koolstofkous. En 2x drie stukken UD band boven en onder.
Kops balsa uit een 10 mm plank. Ik vond 15 gram nog best zwaar, maar ik had niks anders.
Deze kous van Poly-Service past uitstekend.
Klaar voor de epoxy. De mal is weer in een laagje vaseline gezet.
En weer even wachten.
Klaar met wachten.
Een mooie F5J verbinder erbij. Helemaal links. Is wel een non-looping-wingjoiner. Er zit absoluut meer buiging in dan in de andere 2.
Het eindresultaat.
2380 gram met een 3S 850 mAh pakket in plaats van een 4S 1300 mAh pakket. 3S leek me voor F5J voldoende. De standaard F3G versie met 2 vleugelverbinders en een 4S pakket weegt 2450* gram. 70 gram verschil ga ik niet merken, maar het is mooi meegenomen. Nu een mooie dag met 3 - 4 Bft uitzoeken om eens te testen. Tot en met 2 Bft kan ik de Prestige voor F5J inzetten.
*Dit is een F3B vleugel en is geschikt voor een lierstart. De vleugel voor een F3G model, met propellorstart, is ca. 200 - 300 gram lichter. Dit is waar ik het mee moet doen. Overigens is niet het gewicht belangrijk, maar de vleugelbelasting. Vergis je niet in de Fosa Lift met een spanwijdte van 3,24 meter en een oppervlak van 58,5 vierkante decimeter. Met 2380 gram een vleugelbelasting van 40,7 gram per vierkante decimeter.
Ter vergelijking; een Crossfire 3 heeft een minimale vleugelbelasting van 36,4 gram per vierkante decimeter. Een Prestige 2PK met een gewicht van 2200 gram en een vleugeloppervlak van 79,3 vierkante decimeter heeft een vleugelbelasting van 28 gram per vierkante decimeter.
Tijd voor verbinder 3 in september 2025 Met de huidige twee 10 graden verbinders heb ik inmiddels vele vluchten gemaakt. Dit bevalt erg goed. Voor F5J gebruik ik maar 1 verbinder en voor F3G tot nu toe de combinatie van de F3G en F5J verbinders. Hiermee durf ik niet knalhard door de bocht. Ofwel ik vlieg geen speedtaak met deze 2 verbinders.
Er moet dus nog een derde sterke verbinder bijkomen. Ik heb het plan opgevat om deze gelijk aan de eerste F3G verbinder te maken. Die lijkt me sterk genoeg. Voordeel is ook dat ik alle malletjes en maten al heb dus de derde verbinder zou een eenvoudige herhaling moeten worden.
De productie weer opgestart
Ik moet eerlijk bekennen dat ik het maken van deze vleugelverbinders niet bovenaan mijn lijstje met leuke dingen heb staan. Het is een haastig klusje, want de epoxy verhard snel met een temperatuur van 20 graden of meer. Het is ook geklieder.
De derde vleugelverbinder is daarom ook iets minder mooi geworden, maar functioneel gelijk aan de eerste F3G verbinder. Dus dat is mooi. Daar ben ik vanaf. Gewicht van de derde verbinder is ook gelijk aan de eerste verbinder.
Het piepschuim dat nog in de derde zit kan ik wegpulken. Dan kan er ballast in van 240 gram. Maar op dit moment kan er al 1040 gram aan ballast in de vleugel. Met een leeg-gewicht van 2450 gram zou 1040 gram aan ballast wel genoeg moeten zijn. Met superomstandigheden op het randje, dus ik kijk het even aan.
|
